De favoriete wintertapa in Barcelona

Al het goede komt van boven. Zo ook de churro. Gedoopt in stroopdikke chocolade is deze gefrituurde deegsliert de favoriete wintertapa van veel Barcelonezen.

De churro werd lang geleden uitgevonden door een bergherder ergens in Noordwest Spanje. De man trok daar rond met zijn Churra-schapen. In de ochtendkou gaat een knapperig warm broodje er natuurlijk altijd in. Maar vind maar eens een oven hoog in de bergen. Op een dag kreeg de herder een ingeving. Boven een houtvuurtje frituurde hij wat deegslierten, gemodelleerd naar de hoorns van de Churra-bok. Het resultaat was verrassend lekker.

Eenmaal beneden verspreidde de herder de blijde boodschap. Met succes. Begin negentiende eeuw was een Spaanse fiesta zonder churros eigenlijk al ondenkbaar.

Een mooi verhaal, maar hoogstwaarschijnlijk niet meer dan dat. De Chinese churro heet Youtiao. Deze werd vermoedelijk door de Arabieren en/of Portugezen meegenomen naar het Westen en daar aangepast aan lokale smaken.

Niet van boven dus komen ze, de churros, maar uit het Oosten.

Hemels lekker blijven ze.

De lekkerste 'churros con chocolate' van Barcelona eet in je het befaamde chocoladestraatje, carrer de Petritxol.







BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Zelf ontdekken: het kleine landschap van Barcelona

 Wie van het water van de Canaletes drinkt, wordt verliefd op Barcelona en keert altijd weer terug.
Je vind deze anekdote over de fontein aan de Ramblas in elke toeristische gids. Maar Barcelona heeft talloze van dergelijke plekken met een verhaal of verhaaltje. Meer of minder bekend, behoren ze tot het  collectieve geheugen van de stad. Om te voorkomen dat ze daaruit verdwijnen, ontwikkelde de gemeente het project Petit Paisatge de Barcelona. Met behulp van een app loop je je eigen route door het Kleine Landschap van de stad. De app heeft ook een Engelse versie. Er zijn drie categorieën (Landscapes, Party Walls en Shops) die je net zoveel kunt mixen als je wilt. Hieronder drie voorbeelden uit elke categorie:

Landscapes: Canonge’s posters, carrer del Pas de l’Ensenyança en Plaça Reial

Known as the Catalan Merlin, Canonge was a famous magician in America and a good part of Europe, combining this profession with that of a shoe shine. In Barcelona there are two nineteenth century posters that commemorate him: one located in plaça Reial, where he worked as a shoe shine, with the other on carrer del Pas de l’Ensenyança, where he appears consecrated as a magician with a rabbit coming out of a top hat.

Party Walls: The Cats Party Wall, carrer d’en Xuclà, 5

 Before being refurbished, the remains of what was an old adjoining building could clearly be seen on this party wall (stairs, remains of walls, the different colours of the walls ...). The work on this wall aims to evoke the memory of life here through a mural which shows the illustrations of cats that were there before. This refurbishment provides a new backdrop to the square that neighbours, significantly, have called "the Cats".



 

Shops: Ganiveteria Roca, Plaça del Pi 3

The basement of a building that has the oldest graffitos in Barcelona, Ganiveteria Roca knife shop set up there in 1916. What most stands out about the shop is the carpentry both in the store’s interior and exterior, which is of the so-called Viennese or Austrian Secessionist style, due to the fact the founder received his training in Solingen, Germany, and then Paris, hence the name of the shop "Solingen, Paris, Barcelona."


Je kunt de app downloaden op: www.bcn.cat/paisatge



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Hervonden herinneringen

Straatbeeld in Sarrià, rond 1900. (foto: Frederic Borda Altariba/AFB)

 
December. Tijd van inkeer en terugkijken. Ook in Barcelona. Het fotoarchief van de stad gaat terug naar rond 1900, naar het Barcelona buiten de wirwar van Ciutat Vella en de strakke geometrie van de Eixample.
De 150 opnamen genomen in rond de Sierra Collserola tonen hoe landelijk dorpen als Sarrià (pas sinds 1921 deel van Barcelona) begin vorige eeuw nog waren.
 

Het klooster van Pedralbes, rond 1900. (foto: Jaume Anglada/AFB)

Els Quatre Gats
Rond diezelfde tijd bleven in het centrum van de stad de klanten van café Els Quatre Gats steeds meer weg. Vlak voor het ooit populaire artiestencafé in 1903 zijn deuren sloot, richtten 14 winkelbedienden er nog gauw een eigen vakbond op, het Centre Autonomista de Dependents del Comerç i la Indústria (CADCI).
Het project van de ‘saltataulells`’ (toonbankspringers) was een succes. Het CADCI werd een vooraanstaande linkse vakbond en een belangrijk centrum van het Catalanisme. Later, tijdens de burgeroorlog, was het vakbondskantoor aan de Rambla de Santa Mònica een logistieke schakel in het verzet tegen Franco.

het enorme CADCI-archief viel in handen van de dictator

CADCI-Lidmaatschapskaarten.

Na de inname van Barcelona in februari 1939 eindigde het enorme CADCI-archief in handen van de dictator, evenals dat van de Catalaanse regering en ander Catalaanse instituties. De geconfisqueerde documenten belandden uiteindelijk in Salamanca. Daar gebruikten het regime de archieven voor de eigen dossiervorming over ‘vijanden van de staat´. 

Pas begin 2012 keerden de eerste ‘Papeles de Salamanca’ terug in de handen van de rechtmatige eigenaren of hun erfgenamen. Onder de documenten bevond zich ook een deel van het CADCI-archief. Een selectie is nu te zien in het Montjuïc-kasteel. Een intrigerende blik op de impact en omvang van de repressie van het Franco-regime in Catalonië.

Entorn 1900. Tot 17 mei 2014. Archivo Fotográfico de Barcelona. Plaça de Pons i Clerch, 2, 2a. planta. Maandag t/m vrijdag 09.00-14.00 uur. Woensdag en donderdag ook16.00-18.00 uur. Entree gratis.
www.bcn.cat/arxiufotografic

Els Papers de CADCI: Memòria Recuperada. Tot 1 juni 2014. Kasteel van Montjuïc, tentoonstellingszalen 16 en 17. Dagelijks 09.00-19.00 uur. Entree gratis. www.bcn.cat/castelldemontjuic



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Sneeuwvlokje is dood - Kuifje leeft

Vandaag al weer tien jaar dood: Copito de Nieve, (Floqueo de Neu in het Catalaans). Jagers ontdekte in 1966 de albino-gorilla in de binnenlanden van Equatoriaal-Guinea. Voor 15.000 peseta´s (zo´n 130 dollar) verkaste het dier naar de dierentuin van Barcelona. Daar was Sneeuwvlokje de sterattractie,  tot zijn dood op circa 40-jarige leeftijd in 2003.

Barcelonese onderzoekers ontdekten pas dit jaar de oorzaak van Sneeuwvlokje´s albinisme: inteelt. Boosdoener is een mutatie van het gen SLC45A2, waardoor het lichaam te weinig huidkleurstof aanmaakt. Voor een albino echter, moeten beide ouders het afwijkende gen hebben. De kans daarop is natuurlijk groter bij familiaire liefde. Het ADN van de witte gorilla vertoont dan ook 12% inteelt. Dat wijst volgens de onderzoekers op drie mogelijkheden: gevrij tussen opa en nicht, broer en zus of, in dit geval het meest waarschijnlijk, tussen oom en nicht. Een vrijpartij met uiteindelijk dodelijke gevolgen: Sneeuwvlokje stierf aan huidkanker.

Een vrijpartij met uiteindelijk dodelijke gevolgen: Sneeuwvlokje stierf aan huidkanker

Wat zich rond Sneeuwvlokje´s geboortejaar in de familie Koeman afspeelde, we weten het niet. Zeker is dat Meneer Hak (50 nu en springlevend) in zijn periode als FC Barcelona-speler niet de bijnaam Copito de Nieve had, zoals veel Nederlandse toeristen nog steeds denken. Blonde Ronald was hier Tintin. Kuifje dus.




BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Barcelona houdt open huis

Casa Planells

Mooi die Arc de Triomf in Barcelona, maar kun je er ook op?

Eén weekend per jaar, tijdens 48 H Open House Barcelona! Een gratis architectuurfestival, dat 19 en 20 oktober voor de vierde keer plaatsvindt. Twee dagen lang bezoek je allerlei architectonische hoogstandjes van de Catalaanse hoofdstad die normaal zijn gesloten voor het publiek.

De Arc de Triomf is om veiligheidsredenen alleen toegankelijk voor  + 18, maar voor jong (en oud) blijft er genoeg te beleven. Er is keuze uit meer dan 150 locaties. Nieuw dit jaar zijn onder meer het gerenoveerde Teatre Principal aan de Ramblas (het oudste theater van Barcelona) en Casa Planells (Diagonal 332) van Josep Maria Jujol, Gaudí´s meest getalenteerde assistent.

 
Op de website van 48 H Open House vind je een handige kaart, met bij elke locatie de exacte openingstijden.



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Barcelona in 1964: polo-dames en barakken

Carles Barba i Massaggué (Terrassa, 1923) was in de jaren zestig een succesvolle wolhandelaar en als zodanig een gewaardeerd lid van de burgermaatschappij.  Tegelijkertijd was Barba een sociaal bewogen amateurfilmer, met een scherp oog voor de onrechtvaardigheid van het leven.  Dat leverde in 1964 deze prachtige documentaire over Barcelona op:

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Mooi Barcelona!

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Voorlopig resultaat Via Catalana: een spoorlijn

Precies een jaar na de massademonstratie voor de onafhankelijkheid volgt vandaag een nieuw vertoon van macht door de onafhankelijkheidsbeweging in Catalonië. De Via Catalana  is volgens de organisatoren een volgende stap op weg naar Catalonië als nieuwe Europese staat. De meer dan 300.000 deelnemers die samen de 400 kilometer lange keten vormen willen voor Spanje en de rest van wereld een beeld creëren van een Catalonië dat één en vastberaden is.


Het volk als leider
Het recht op zelfbeschikking wordt volgens recente peilingen verdedigd door zo´n 70% van de Catalanen; ruim 54 % wil onafhankelijkheid. Het grootste deel (70 %) van deze laatste groep bevindt zich volgens analisten aan de linkerkant van het politieke spectrum. Het streven naar onafhankelijkheid wordt de laatste jaren, en zeker sinds 2010 en het debacle  rond het autonomiestatuut  ( het Spaanse Constitueel Hof verwierp onder meer de wettelijke  grondslag van het begrip ‘ natie’ in de tekst), geleid door de civil society.  

Daarbij  gaat het om een mengeling van oud en nieuw. Nieuwe generaties Catalanen verdedigen de onafhankelijkheid op dezelfde manier waarop hun ouders en grootouders opkwamen voor `vrijheid, amnestie en autonomie´ (de kreet van de grote demonstratie op 11 september1977). Voor veel ouderen, de afgelopen decennia getuigen van de vele moeizame pogingen tot begrip tussen Spanje en Catalonië, is de huidige beweging een nieuw begin. 

De Catalaanse regering vandaag tijdens de bloemenhulde bij het standbeeld van Rafael Casanova, held van 1714. Vierde van rechts president Artur Mas. (foto El Periodico)

Radicale nationalist
Voor Artur Mas kwam die nieuwe start pas op 12 september vorig jaar. Gedwongen door de ‘bijzondere omstandigheden’ transformeerde Mas zich tot een radicale nationalist. Hij schreef nieuwe verkiezingen uit en vroeg de kiezers hem te helpen aan een ‘uitzonderlijke meerderheid’. Alleen op die manier zou hij hen kunnen leiden op de weg naar onafhankelijkheid. 

Mas verloor de verkiezingen. Sindsdien holt hij achter zijn volk aan

Mas en zijn CIU verloren de verkiezingen. Sindsdien holt hij achter (circa de helft van) zijn volk aan, terwijl links en rechts aan hem wordt getrokken. Regeren kan hij alleen nog met gedoogsteun van Esquerra Republicana Catalunya (ERC), een partij die al eind de jaren tachtig voluit voor de onafhankelijkheid koos. ERC wil een referendum ´ja of ja´ in 2014, evenals het burgerinitiatief Asemblea Nacional Catalana, organisatoren van de menselijke keten van vandaag. Aan de andere kant staan de christendemocraten van Unió (de U van CIU) en de grote Catalaanse ondernemingen, beiden tegenstanders van een Catalonië los van Spanje.

Om op adem te komen kwam de Catalaanse president dit weekend met een plan B: als het niet lukt om een referendum voor 2014 af te spreken met de regering Rajoy, dan maar plebiscitaire verkiezingen in 2016. Twee dagen later was Mas, gedwongen door de symboolkracht van ‘1714` weer terug bij 2014, maar dit keer met een referendum dat door Spanje ‘getolereerd`  zou moeten worden.

Desastreuze consequenties
De reactie van de Spaanse regering laat weinig ruimte voor vragen. Spanje zal met geen enkel referendum instemmen, verklaarde minister van Buitenlandse Zaken José Manuel García Margallo gisteren bij de opening van het Foro España Internacional, een promotie-instrument van het Spaanse bedrijfsleven. Catalonië moet maar eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen (waar ERC toe bereid is), met ‘desatreuze consequenties’’ - de minister noemde verlies van het EU-lidmaatschap, en 20-25 % minder BNP. En de Via Catalana van vandaag? ´Die leidt nergens naar toe.´

Want Catalonië is geen Baltische staat, weet de ervaren diplomaat García Margallo als geen ander;  geen enkele politieke grootmacht, noch de EU, heeft belang bij een onafhankelijk Catalonië. Toen Artur Mas zich vorig jaar meldde in Brussel had dan ook niemand tijd voor hem. Oude wonden gingen open. Mas´ mentor, de ‘eeuwige` (1980-2003) president Jordi Pujol mocht zich in het buitenland graag presenteren als staatshoofd. In 1990 werd hij na veel gelobby zeven minuten ontvangen door Ronald Reagan. Als de Govenor of Catalonia.


Fer país
Madrid nam Pujol wél serieus, noodgedwongen. Pujol was graag bereid linkse en rechtse minderheidsregeringen te steunen, maar niet voor niets natuurlijk. Een belastingverlaging hier, een versoepeling van het arbeidsrecht daar. Met de eeuwige dank van zakenman Joan Rosell, jarenlang voorzitter van Catalaanse werkgeversorganisatie en sinds 2011 voorman van de Spaanse versie.

Want bij het fer país (‘land maken’)  van Pujol gingen de belangen van de heersende zakenklasse boven alles. Wat dat betreft was er 2010 bij het aantreden van Pujols politieke erfgenaam, de technocraat Artur Mas, niets aan de hand. Tot deze zich een jaar geleden  ontpopte als een revolutionair die dreigend zwaaide met de estelada, de vlag met de ster en symbool van de strijd voor een onafhankelijk Catalonië.  Dreigen deed Pujol alleen met de senyera, de officiële vlag van Catalonië, en uitsluitend in noodgevallen.

Inmiddels lijken de zaken, tegen alle uiterlijke schijn in, als vanouds.  Zie het voorlopige resultaat van een jaar lang V een spoorlijn naar de Barcelonese haven. Spanje´s  minister van Verkeer en Waterstaat Ana Pastor kwam het protocol voor de lijn begin september zelf inzegenen in Barcelona. ‘De kunst van het politiek bedrijven is het niet verkondigen van dwaasheden’, merkte de minister wijsneuzig op. Artur Mas zweeg en dacht aan Jordi Pujol.

Vanmiddag om vier uur Via Catalana. In Barcelona regent het op dit moment. Van de Catalanen bleef 46 % toch al thuis.

Hand in hand voor Catalonië

Via Catalana op de Chinese Muur...

Een succesnummer moet je herhalen, dachten de Catalanen van het burgercollectief Asemblea Nacional Catalana (ANC). De Baltische staten organiseerden op 23 augustus 1989 een 600 kilometer lange menselijke keten voor de onafhankelijkheid. Korte tijd later waren de soevereine staten Litouwen (1990) Letland, Estland (beiden 1991) een feit.

Voor zo´n ‘Via Catalana’ komt eigenlijk maar één dag in aanmerking: la Diada, de Catalaanse nationale feestdag op 11 september; de dag waarop de troepen van Filips V Barcelona innamen, nu bijna driehonderd jaar geleden. Sinds die gebeurtenis in 1714 is Catalonië geen staat, zeggen nationalisten, maar slechts een natie – en ook dat laatste wordt ontkend door ´Madrid´, gesteund door het Spaanse Constitutioneel Hof.

De Catalaanse weg zal op 11 september zo´n 400 kilometer lang zijn en lopen van Alcanar in het diepe Zuiden naar Le Perthus, het eerste dorp aan de Catalaanse kant van de grens met Frankrijk Al meer dan 350.000 personen hebben zich ingeschreven bij het ANC. Voorafgaand aan de grote dag in eigen land wordt in het buitenland flink geoefend. Vanaf half juli zijn wereldwijd al meer dan 90 korte ´wegen´ georganiseerd, tot op de Chinese Muur toe. De komende dagen staan menselijke ketens gepland in onder meer Dublin, Sidney en Lima.

 

... voor de Houses Of Parliament,  Londen...

Internationale aandacht
De ANC organiseerde vorig jaar op 11 september de grote massademonstratie in Barcelona, Toen onder het lemma Catalonië, nieuwe staat van Europa. De manifestatie, met zo´n 1,5 miljoen deelnemers een groot succes, was vooral richting Madrid gericht.

Dit keer is de noemer Catalaanse weg naar de onafhankelijkheid en gaat het vooral om internationale aandacht. Die is hard nodig, want de Catalaanse zaak krijgt tot nu toe nauwelijks politieke steun uit het buitenland. Bij die steun gaat het in eerste instantie niet eens om de onafhankelijkheid, maar om het recht van de Catalanen om zich via een eigen referendum uit te spreken over de eigen toekomst

De regering in Madrid zegt ‘nee’ tegen een  referendum, zwaaiend met de Spaanse grondwet

De conservatieve regering in Madrid zegt ‘nee’ tegen een Catalaans referendum, zwaaiend met de Spaanse grondwet. Die wet zegt dat over de toekomst van (delen van) Spanje alleen het Spaanse volk als geheel kan beslissen.

...Stanley Park, Vancouver.

Voor de regering van premier Rajoy is het toestaan van een referendum min of meer synoniem met de Catalaanse onafhankelijkheid. Die angst lijkt, op dit moment althans, zwaar overdreven. Volgens een recente poll zou bij een mogelijk referendum ongeveer 54 % van de Catalanen voor  de onafhankelijkheid stemmen. Een smalle basis voor een reuzenstap.

 

Rond de Sagrada Famila
De route op 11 september door Barcelona, de ‘toekomstige hoofdstad van de staat Catalonië’ (ANC) vind je hier. De menselijke keten omcirkelt onder meer de Sagrada Familia en het Catalaanse parlement in het Ciutadella-park.

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Nieuw monument in Barcelona: De soldaat die met de ogen dicht schiet

Reluctant Warriors heet het boek van historicus James Matthews uit 2012 over de Spaanse Burgeroorlog. De recensie in El País van de net verschenen Spaanse vertaling maakt nieuwsgierig. Matthews beschrijft het conflict namelijk uit een ongebruikelijk perspectief: dat van degenen die gedwongen moesten vechten. 

Voor Orwell-fans en anderen die denken dat de Spaanse Burgeroorlog vooral werd uitgevochten door vrijwilligers eerst wat cijfers:
De Republiek riep in de loop van de oorlog 1,7 miljoen mannen onder de wapens, Franco dwong ongeveer 1,2 miljoen landgenoten tot vechten. Ter vergelijking: in de eerste maanden van de oorlog vochten 120.000 Republikeinse vrijwilligers (militieleden en soldaten) aan het front; aan Franco´s zijde streden 100.000 soldaten vrijwillig. Madrid had in 1936 anderhalf miljoen inwoners: nauwelijks 10.000 Madrilenen vertrokken uit eigen beweging naar het front. In Barcelona (circa één miljoen inwoners) deden 5000 inwoners van de stad hetzelfde. 

Barcelonese vrijwilligers vertrekken naar het front in Aragón.

De getallen voor Madrid en Barcelona heb ik uit een indrukwekkende column van Antonio Muñoz Molina. De Spaanse schrijver las het boek van Matthews vorig jaar. De leeservaring bracht hem naar zijn eigen herinneringen aan reclutas forzosos, dienstplichtigen.

'Iemand die mij niets had gedaan, waarom zou ik die willen doden?'

Muñoz Molina groeide op in Úbeda, in de Andalusische provincie Jaén. Als kind hoorde hij hoe de oudere mannen van Úbeda terwijl ze op het land werkten herinneringen ophaalden aan de oorlog:
 ‘Allemaal waren ze soldaat geweest in het republikeinse leger, niet uit keuze, niet uit strijdbaarheid, maar gedwongen, door het lot, omdat na de bloedige splitsing van ons land onze provincie viel onder het gebied dat werd gecontroleerd door de legitieme regering . […] Ze spraken over luizen, honger, gebrek aan snuiftabak, de kou. Ze spraken over de dwaasheid van oorlog met een sarcasme zeer vergelijkbaar met dat van de soldaat Schwejk. […] Bijna allemaal vertelden ze dat ze altijd geschoten hadden met hun ogen dicht. Ze zeiden het met een totale vanzelfsprekendheid, alsof dit het enige redelijke gedrag was. “Iemand tegenover mij, die ik niet kende en die mij niets had gedaan, waarom zou ik die willen doden?”’ 


Plein van de Onbekende Militie
Op een dag in 1937 greep in Barcelona iemand een pot teer en schreef op de Santa Maria del Pi: 'Plaça del Milicià Desconegut', Plein van de Onbekende Militieman.

Het anonieme eerbetoon was tijdens de Franco-dictatuur afgedekt met een plaat. Het plein heette weer net als vroeger (en nu) Plaça de Sant Josep Oriol. Na de dood van de dictator in 1975 werd het afdeksel verwijderd. De letters waren na al die jaren sterk vervaagd. Pas sinds een restauratie van de Santa Maria del Pi een paar jaar geleden hebben ze weer hun oude kracht.

Toch worden ze door verreweg de meeste toeristen niet gezien.  Maar nu heb ik, dankzij Antonio Muñoz Molina, een idee om ze de ogen te openen: een tweede monument, pal vóór  de 'Onbekende Militie´. Een beeld van een man, te opmerkelijk om blind voorbij te lopen.

 'De soldaat die met de ogen dicht schiet'
 
James Matthews. Reluctant Warriors: Republican Popular Army and Nationalist Army Conscripts in the Spanish Civil War, 1936-1939 (Oxford Historical Monographs, 2012).



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Bommen op Barcelona - de lelijke oorlog en de mooie foto

De lelijke oorlog

De dag en de feiten
Op 19 februari 1938 tussen 12.10 uur en 14. 15 uur bombardeert de Aviazone Legionaria van Musssolini de Eixample en de haven van Barcelona. De 27 bommen veroorzaken 163 doden en 196 gewonden. De vader van Alfons Cànovas sterft terwijl hij aan het werk is in zijn groetentuin vlakbij het Palau de Mar.

Het verhaal
Alfons Cànovas (95):  "Ik was aan het front toen mijn vader stief. Toevallig ontmoeten de drie oudste broers elkaar die dag in Alfambra, Teruel; de oudste was oorlogscommissaris en hij vertelde ons dat hij zich zorgen maakte omdat er nieuws was over een zwaar bombardement op Barcelona, met veel schade in Barceloneta. Het duurde zeven dagen voordat we wisten dat onze vader tijdens het bombardement was gedood."

Italiaanse bommenwerper vanaf Majorca op weg naar Barcelona

"Voor mijn vader was naar Spanje gaan een avontuur"

 














Luigi Costa (1917-2010) was een van de piloten die dag in januari 1938. Zijn dochter Rosina: “Hij was jong, negentien, voor hem was naar Spanje gaan een avontuur.”

Deze week vroeg Rosina Costa namens haar vader vergeving aan Alfons Cànovas. Cànovas: “We vormen una bella stampa, een mooie plaat. Ik koester geen wrok”

De bella stampa:
http://bit.ly/1bOH66J



bron citaten: El País, 25 juli 2013

De staart van de graaf van Barcelona

Een belangrijke figuur voor het huis van Barcelona was graaf Ramón Berenguer III (1082-1131). ‘De Grote’ werd hij genoemd. Een verwijzing naar de tactische kwaliteiten van de man; als militair, maar vooral als huwelijkstrateeg. Ramón weet dankzij drie goed getimede huwelijken het bezit van het huis van Barcelona flink uit te breiden.

Ook zijn kinderen zet de graaf in voor de goede zaak. Dochter Berenguela wordt uitgehuwelijkt aan Alfons VII van het koninkrijk Castilië. Dat levert een machtige bondgenoot tegen eventuele aanvalsplannen van een andere koning, Alfons I van Aragón, niet voor niets el Batallador (de Strijder) genoemd.

Armenziekenhuis
Op 19 juli 1131 sterft Ramón Berenguer, al enige tijd ziek, in het armenziekenhuis van Barcelona, waarheen hij op eigen verzoek is vervoerd. Het is kort na zijn laatste strategische meesterzet: het lidmaatschap van de Orde van de Tempeliers. Daarmee is het huis van Barcelona zeker van de steun van deze invloedrijke monnik-strijders. Belangrijk, weet Ramón, voor een soepele machtoverdracht aan zijn oudste zoon, Ramón Berenguer IV. En essentieel voor het slagen van diens veldtochten tegen de Moren, zo zou later die eeuw blijken.

Ruiterbeeld
Zo´n groot vaderlander verdient een standbeeld, dacht de gemeente Barcelona eeuwen later en vroeg de beeldhouwer Josep Llimona om een beeld van de koene Ramón. Het resultaat, een ruiterbeeld op ware grootte, oogstte veel lof en won zelfs een prijs tijdens de Wereldtentoonstelling van 1888.

Toch verdween de gelauwerde Ramón met paard en al daarna in een kast. In 1950 en vele kasten verder kreeg de sculptuur eindelijk een vaste standplaats: het gloednieuwe Plaça Ramón Berenguer III. 

Nu was het beeld gemaakt van was en dus kwetsbaar. Het bewijs daarvoor was er zelfs al. De staart van het paard was afgebroken, waarschijnlijk tijdens een van de vele tussentijdse verhuizingen. Bovendien was het aanhangsel verdwenen.

Barcelona´s vaste beeldenkopiist Frederic Marès (altijd en overal inzetbaar) kreeg de opdracht een bronzen kopie van het beeld te maken. En voor het paard een nieuwe staart graag!

Met de eerste taak wist Marès wel raad. Het resultaat van de tweede is minder gelukkig.

Reuzenzwabber
Dat vonden ook vele Barcelonezen toen het beeld werd onthuld bij de inhuldiging van het plein, op 11 maart 1950. De paardenstaart bleek overdreven groot en leek verdacht veel op 

een reuzenzwabber. Polemiek alom. Ramón keek ondertussen statig voor zich uit, in zalige onwetendheid van het kleine drama achter zijn rug.

De paardenstaart leek verdacht veel op een reuzenzwabber.

Dat doet hij ruim zestig jaar later nog steeds. Ook de blik van de meeste toeristen op en rond plein is elders gericht, naar het visuele geweld van de Romeinse muren. En vooral naar het daarop gebouwde middeleeuwse paleis. Ooit de woonplek van veel navolgers van Ramón Berenguer III, de grote graaf van Barcelona.





BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

De mooiste dans - volgens de dichter

La sardana és la dansa més bella de totes les danses que es fan i es desfan, dichtte Joan Maragall in 1894.

De sardana de mooiste dans van alle dansen – bestaande en niet-bestaande? Dit moet een dichterlijke vrijheid van Joan zijn. Er zijn mooiere dansen. En zeker dansen die opwindender zijn, al heeft zo´n kringdans wel altijd iets gezelligs.

Op het moment dat Maragall zijn ode schreef, was de sardana hard op weg de nationale dans van Catalonië te worden. De opmars was begonnen in Barcelona, toen daar een sardana-ensemble met groot succes optrad tijdens de Mercè-feesten van 1870. Waarna de sardanakoorts in heel Catalonië toesloeg. Het was de tijd van opkomend nationalisme en zo´n kringdans was  -  en is - een uitstekende manier om op vreedzame wijze uitdrukking te geven aan het Catalaanse wij-gevoel.

Rudimentair en monotoon
Het sardana-ensemble (cobla geheten) dat furore maakte in Barcelona kwam uit de Empordà. Geen toeval, want deze regio was de bakermat van de moderne sardana, met Figueres als episch centrum.

De ‘oude’ sardana was niet veel meer dan een dansje voor plattelandsfeesten. Eigenlijk ging het om een overblijfsel van de contrapas, een zéér ingetogen reidans voor mannen. De contrapas raakte in de loop van de 19e eeuw in onbruik, behalve het slotonderdeel, een kringdans met een (iets) wilder karakter. Deze sardana corta was rudimentair en monotoon, met een vaste melodie van slechts 32 maten voor een trio-bezetting. Twee minuten bescheiden pret en klaar. 

De sardana corta was rudimentair en monotoon. Twee minuten bescheiden pret en klaar

 
Bijbel van de sardana
Daar moet méér mee te doen zijn, vermoedde in Figueres componist en musicus Pep Ventura (1817-1875).  De man wist het zeker toen hij rond 1840 in Perpignan een nieuw soort hobo ontdekte, de tenora. Ventura zag gelijk de potentie van het instrument en maakte het vervolgens tot hart van misschien wel zijn belangrijkste schepping, de moderne cobla.

Een cobla in 1912. Foto boven: sardanas in Park Güell, begin vorige eeuw.

Zo´n elfkoppig (twaalf instrumenten) orkest kan tegenwoordig kiezen uit de ruim driehonderd sardanes llargues die Ventura tijdens zijn leven componeerde. De bijbehorende korte en lange pasjes komen van diens streekgenoot, choreograaf Miquel Pardas (1818-1872). Pardas’ instructieboek Método per apendre de ballar sardanas llargues (1850) is nog steeds de Bijbel van iedere rechtgeaarde sardana-danser. Bestudeer het boek grondig en je danst de sardana, in Parda´s eigen woorden, “zelfverzekerd, zonder angst voor schut te staan voor de enorme menigten die tegenwoordig onze pleinen vullen”.

Zelf de sardana dansen? Dat kan in Barcelona elke zondag, aanvang 12.00 uur vóór de kathedraal. Geen angst: kijk eerst enige tijd toe en ontdek dat ook veel Catalanen Pardas’ ‘Método’ niet kennen!




BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Bankieren in Barcelona: in de 14e eeuw levensgevaarlijk

Waar geld is, komen problemen. Combineer geld met geloof en je hebt oorlog. Dus verhuisden de joodse geldwisselaars (canvistes) van het 14e eeuwse Barcelona op last van het stadsbestuur naar een eigen straat, de Canvis Nous. Hun christelijke collegae bleven achter in de Canvis, die vanaf toen Canvis Vell heette. Daar konden ze voortaan elkaar beschuldigen van zwendel. 

Geldwisselaars waren eigenlijk privé-banken. Ze wisselden niet alleen geld, maar  belegden ook voor hun klanten. Omdat christenen van de kerk geen winst mochten maken op geld,  maar wel op arbeid,  gaf de geldwisselaar handelsopdrachten aan kooplieden.  Het in goederen geïnvesteerde geld en een deel van de winst ging naar de geldwisselaar, die vervolgens zijn klant uitbetaalde. 
In feite ging het hier om verkapte leningen, met dit verschil dat het risico voor de geldgever was.  Leed een koopman bijvoorbeeld schipbreuk, dan was de geldgever zijn investering kwijt.

Banca rotta
Jood of niet, een corrupte geldwisselaar werd subiet uit het ambt gezet. Zijn houten wisselbank werd in tweeën gehakt. Banca rotta!  Wie om andere redenen bankroet ging, moest leven op water en brood totdat alle schulden voldaan waren. Een regel die later in de eeuw behoorlijk werd aangescherpt: binnen een jaar betalen, of kop eraf voor de eigen bank. 

De bank van een corrupte geldwisselaar werd in tweeën gehakt

Dat overkwam in 1360 ene Francesc Costellò, die op straat voor zijn kantoor werd onthoofd. In zijn roman De Kathedraal van de Zee beschrijft Ildefonso Falcones de executie als volgt:
“Alle geldwisselaars uit de stad moesten de executie op de voorste rij bijwonen. Arnau [de hoofdfiguur van de roman, en op dat moment geldwisselaar, AvdN] zag hoe Castelló´s hoofd na de trefzekere slag van de beul van zijn romp rolde. Hij had graag, als vele anderen, zijn ogen gesloten, maar kon het niet. Hij moest het zien. Het was een teken dat hij voorzichtig moest zijn, een teken dat hij nooit moest vergeten, zei hij bij zichzelf, terwijl het bloed over het schavot liep.”

Geldwisselaars aan het werk. Alleen wie garant kon staan voor zijn wisselkantoor mocht zijn wisseltafel met een kleed bedekken. Foto boven:  op de hoek van de straten Canvis Nous en Canvis Vell.

Sommige wisselaars hadden minder scrupules. Tegen het eind van de eeuw klaagden meer en meer Barcelonezen over trage terugbetaling van geïnvesteerd geld. Soms betaalden de wisselaars ook uit in de vorm van waardeloze munten in plaats van het goud dat de lener had ingelegd.

Publieke bank
Een oplossing kwam in 1401, door de instelling van de eerste publieke bank van Barcelona. Deze Taula de Canvis i Comuns Dipòsits, gevestigd pal voor de Llotja (handelsbeurs), stond garant voor het geleende geld of kostbaarheden. Bovendien konden de inleggers hun bezittingen elk moment  opeisen. Wel werd het kapitaal uitsluitend gestoken in de stad zelf, leningen aan individuele burgers werden niet verstrekt. Het publieke karakter van de bank was dus betrekkelijk, want beperkt tot mensen mét geld.

De Taula was vooral ook goed voor de stad zelf. Barcelona had na een eeuw vol rampspoed (hongersnoden, pestepidemieën, oorlogen) enorme schulden en dus een schreeuwende behoefte aan kapitaal.
 
Uiteraard – vertel ons anno 2013 wat – bieden huidige resultaten geen enkele garantie voor de toekomst:  in 1468, middenin de Catalaanse burgeroorlog, moest de Taula uitstel van betaling aanvragen.







. 
BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Blote schouders en avondklokken - het rosse leven in middeleeuws Barcelona

Hoe in Barcelona het verbod (sinds 1 augustus 2012) op straatprostitutie werkt? Neem plaats op een van de terrasjes op het plein aan de carrer d’en Robadors (El Raval) en je bent getuige van een vreemdsoortig gezelschapsspel voor een dozijn prostituees en twee politieagenten. De agenten staan op de uitkijk, de dames wandelen gezellig kletsend door de straat of nemen een drankje in een van de kroegen. Om de zoveel minuten blaast de hermandad de aftocht, en kunnen de dames snel en effectief hun zaken doen. Waarna het weer de beurt is van de agenten.

Noodzakelijk kwaad
Prostitutie is in Barcelona nog steeds een noodzakelijk kwaad. Net als in 1339, het jaar van de oudste bekende bron over prostitutie in de Robadors straat. “Zij die regeren moeten redelijkerwijs enige kwaden tolereren, om goede dingen niet te belemmeren en om ergere kwaden te voorkomen”, schreef de middeleeuwse kerkvader Thomas van Aquino. (Voor de duidelijkheid: de ergere kwaden waren sodomie, overspel, verkrachting en masturbatie.) 

Thomas´ voorganger Kerkvader Augustinus wist het al in de vierde eeuw: “Scheidt de prostituees van de menselijke aangelegenheden en zij vervuilen alles met lust.” 

Augustinus’ wijze woorden keren terug in Lo Crestià (1379-1392), de invloedrijke encyclopedie die de franciscaner monnik Francesc Eximenis schreef in opdracht van koning Pere III. Wat Eximenis níet wilde, was dat prostituees zich mengden onder eerbare vrouwen. Feitelijk  was dit inBarcelona al sinds 1340 geregeld, met een verbod voor prostituees op het dragen van een mantel onder werktijd; hun blote schouders maakten hen zo onmiddellijk herkenbaar. Wie zich niet aan de regel hield kreeg een geldboete of verdween voor één dag in de cel.

 Om de mannen minder in verleiding te brengen, werden de prostituees tijdelijk verbannen naar het klooster

Arbeidstijdverkorting
Behalve op straat werkten prostituees in het 14e eeuwse Barcelona in hostals of gewoon thuis. Al had dat zijn beperkingen. Zo kregen de prostituees in de carrer Viladalls (de huidige carrer del Vidre) al in het begin van de eeuw een regel opgelegd door het stadsbestuur ( de Consell de Cent), die in feite een arbeidstijdverkorting moet hebben betekend. Voortaan moesten hun deuren dicht na het luiden van de seny de lladre (letterlijk: het signaal van de dief), de avondklok die het sluiten van de stadspoorten aankondigde. Bovendien was het voortaan verboden ´s avonds kaarsen te ontsteken. ‘Ik zet een kaars voor mijn raam vannacht, zodat je weet dat ik op je wacht.’ Nee, dus.

Verbannen naar het klooster
Alsof het seksleven van de middeleeuwer al geen obstakels genoeg kende. Of liever: onderbrekingen, door de kerk opgelegd. Door de talrijke verplicht seksloze dagen (feestdagen, vastendagen et cetera) was één per week legaal plezier in bed mogelijk. 

Gemiddeld dan. Want er waren ook seksloze tijden als de Heilige Week. Om de mannen van Barcelona dan minder in verleiding te brengen werden de prostituees tijdelijk verbannen naar het Santa Clara klooster. 
´s Ochtends moesten ze opdraven voor de mis. De rest van de dag probeerden de monniken hun gijzelaar-gasten te overtuigen van de voordelen van een celibatair leven boven een bestaan als prostituee. Ondertussen betaalde de Consell de Cent de dames wél een vergoeding voor gederfde inkomsten. Het benodigde geld daarvoor kwam uit de verhuur van de publieke molens aan de Basses de Sant Pere. 

Hostalers de bordell
Om de zaken beter te kunnen controleren – en om de extra inkomsten –begon het stadsbestuur ergens halverwege de eeuw met de eerste officiële bordelen – het oudste zat waarschijnlijk in carrer Viladalls. Compleet ingerichte panden waren het, voorzien van werkkamers, keukens en rustruimtes. Ieder die zin had in het vak van bordeelhouder (en geld had) kon zo´n gemeentelijk bordeel huren. De hostalers de bordell regelden het interne ‘verkeer`, hielden de boel schoon en voedden de prostituees. Voor hun diensten incasseerden de ondernemers uiteraard een deel van de inkomsten van hun ‘onderhuurders’ – een ander deel ging naar schatkist van de stad. Noodzakelijk kwaad moet je koesteren, zoveel is duidelijk.
 
Hoeren wel, pooiers niet
Voor pooiers was geen plaats in het middeleeuwse Barcelona. Wie betrapt werd kreeg één dag om te vertrekken op straffe van geseling tijdens een rondritje door de stad op de rug van een ezel. Kennelijk maakte het vooruitzicht op een gruwelijke sightseeing tour weinig indruk, gezien door de tijd heen telkens terugkerend verbod op de verhuur van kleding en beddengoed aan prostituees

Werd het beroep afgewezen, dan volgde verbanning voor één tot vijftig jaar

  
Aan het einde van de 14e eeuw werd het anti-pooierbeleid in Barcelona dan ook strenger. Voortaan maakten de stadsomroepers twee keer per jaar de namen van pooiers openbaar. Dezen konden vervolgens kiezen tussen binnen tien dagen hun biezen pakken of in beroep gaan en beloven zich aan de wet te houden. Mogelijkheid twee was niet zonder risico: werd een beroep afgewezen, dan volgde verbanning voor één tot vijftig jaar. (In de periode 1401-1460 overkwam dit 642 pooiers; 562 mannen en 79 vrouwen.)
Wie zich tijdens zijn of haar ballingschap in de stad vertoonde, belandde voor tien jaar op de galeien van Sardinië. Hardnekkigen die na een Italiaans verblijf nog steeds het pooiervak niet konden loslaten, eindigden aan een van de stadsgalgen. 

Deze foto en foto boven: Carrer d'en Robadors, El Raval.

De vloek van de schipbreukeling
Een van de meest fameuze bordelen van Barcelona was gevestigd op de hoek van de carrer dels Vigatans en de carrer de Mirallers in de wijk La Ribera. De bloeiende nering werd geleid door de weduwe van een scheepskapitein en haar zeven dochters. Een onderneming, zo wil de legende, tegen wil en dank, want afgedwongen door een vloek van een schipbreukeling die op volle zee schandelijk in de steek was gelaten door de toen nog springlevende zeeman. Veel waarschijnlijker is dat het in werkelijkheid de kapitein zelf was die voorgoed in de golven verdween. Waarop het overlevingsinstinct van zijn nazaten ontwaakte en de ganse familie in het roze leven dook.

Het huis waarin het bordeel was gevestigd werd in 1983 afgebroken. Op de oude plek verrees een nieuw pand. Op aandringen van nostalgische buurtbewoners werd daarop het vrouwenhoofd bevestigd dat eerder de bordeelgevel sierde. Het gebruik van dergelijke carasses (maskers) door bordelen begon  na de Oorlog van de Maaiers in 1640. De vele Spaanse soldaten in de stad konden op die manier gemakkelijk hun ‘weg´ vinden. Al langer waren bordelen verplicht hun voorpui rood te verven en het huisnummer op groot formaat te dragen. Vergissingen over de aard van de onderneming waren daardoor uitgesloten, of je moest blind zijn, letterlijk of figuurlijk.


BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Het fotoalbum van Carlos Ruiz Zafón (27)

'Can Lluís was gehuisvest op nummer 49 van de Calle de la Cera, op de drempel van de Raval. Achter de bescheiden gevel, gedrenkt in de mysteries van het oude Barcelona, bood Can Lluís een uitstekende keuken en een voorbeeldige bediening tegen een prijs die zelfs Fermín en ik ons konden veroorloven. Op doordeweekse avaonden trok het een mengeling van klanten aan, met mensen uit de wereld van het theater en de  letteren, en andere figuren van zowel hoog als laag allooi.'

De gevangene van de hemel, pagina 64

 

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Het vuur van Carmen Amaya

Foto: Julio Ubiña

De misschien wel mooiste foto lijkt op het eerste gezicht de ultieme verstilling. Maar wie  beter kijkt ziet dat die samengevouwen handen elk moment kunnen openbreken. 

Carmen Amaya´s  vuur brandde tot over de grenzen van de dood.

Carmen Amaya 1963 – Fotografías de Colita y Julia Ubiña heet de foto-expositie in het Palau de la Virreina. Twee zalen vol krachtige, maar stille beelden uit het laatste levensjaar van volgens velen een van de grootste danseressen ooit.

Het hoogtepunt van de tentoonstelling vind je dan ook in een smalle tussenruimte zonder foto´s. Daar komt de danseres tot leven,  in (fragmenten uit) haar audiovisuele testament Los Tarantos, vlak voor haar dood opgenomen.  Wie geen gat in zijn ziel blíjft kijken en luisteren, gevangen door het vuur van Carmen Amaya.

Los Tarantos van regisseur Francisco Rovira Beleta kreeg in 1963 een Oscar-nominatie voor de beste buitenlandse film van dat jaar.  Op woensdag  12 juni is er een eenmalige vertoning in het Palau de La Virreina. Aanvang: 18.00 uur.
Hieronder een fragment met Carmen Amaya:

Het Carmen Amaya jaar

Carmen Amaya (Barcelona 1913 - Begur 1963), volgens velen een van de grootste danseressen ooit, stierf vijftig jaar geleden. Ter gelegenheid daarvan zijn in Barcelona het hele jaar exposities, voorstellingen en lezingen over de flamenco en de zigeunercultuur in Catalonië. Binnenkort meer hierover op deze blog.

De foto-expositie in het Palau de la Virreina duurt nog t/m 7 juni en is gratis toegankelijk. Dinsdag t/m zondag en feestdagen, 12.00-20.00 uur. La Rambla 99. Gesloten op 26 t/m 28 juni. www.bcn.cat/lavirreina

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Magische Museum Nacht in Barcelona

Meer dan zestig musea in Barcelona doen dit jaar mee aan de Internationale Museum Nacht.  Naast de vaste exposities bieden veel van de deelnemende musea een speciaal programma, met muziek, dans, workshops, rondleidingen en activiteiten voor het hele gezin. 

Culturele nachtbrakers kunnen onder meer kiezen uit een rondleiding langs het Romeinse aquaduct en optredens van illusionisten in het Teater Museu El Rei de La Màgia. 

Magisch wordt het ook in het Museu Blau, het wetenschapsmuseum in het Forum-gebouw  aan het strand.  Met behulp van onder meer visuele poëzie, fantasie en uiteraard wetenschap wordt het museum tot leven gewekt, om vervolgens in een spectaculaire finale figuurlijk uiteen te spatten.

 




La Nuit dels Museus. Zaterdag 18 mei.

Toegang gratis van 19.00 uur tot 01.00 uur. Klik hier voor het volledige programma van de Museum Nacht in Barcelona (ook te downloaden op je mobiel).



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Geef acht in Barcelona

Toch aardig van de  Coronela de Barcelona, om gisteren uit te rukken ter ere van onze Bevrijdingsdag. De militie, die tijdens de Spaanse Successieoorlogen de schone taak  had de poorten en muren van de stad te bewaken,  liet zich zien bij het monument voor 11 september 1714, de dag dat de troepen van Filips V uiteindelijk toch te sterk bleken.  

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

30 april 2013: de Oranje-fietstrein verovert Barcelona

Bij Budget Bikes zijn ze er helemaal klaar voor!

Nederlandse Barcelonees met Koninginnekoorts? Blijf thuis!  In Nederland maar met Barcelona-plannen voor eind april? Stel ze niet uit!

Want Barcelona kleurt op 30 april Oranje. Budget Bikes (BB), de Oer-Hollandse fietsverhuurder van BCN, pakt deze dag uit met een groots opgezette Bye Bye Bea Tour. Met maar liefst 80 oranje fietsen trekt BB ten strijde op wat misschien wel de laatste Koninginnedag ooit is. Gewapend met veel toeters en bellen trekt de Oranje-fietstrein vanaf het feestelijk versierde BB-hoofdkwartier door de oude binnenstad van Barcelona, onder de bezielende leiding van Budget Bike´s Koen Bos (kan het Hollandser?). 

De eerste schermutselingen vinden plaats in de oude visserwijk Barceloneta. Steunpunt daar is Café Maka Maka ( al geruime tijd in Nederlandse handen). Binnen dit bruggenhoofd laven we ons aan spijs en drank. Buiten op het plein vinden de eigenlijke gevechten plaats: snoep- en koekhappen, waterflessenvoetbal en De Grote Willem en Maxima-quiz met wie weet wel uiterst fraaie prijzen. 

Na het hoofdgevecht brengen we eerst de strijdrossen terug naar het hoofdkwartier. Te voet trekken we vervolgens verder naar Parc de la Ciutadella, waar de laatste schermutselingen (lees: spelletjes) plaatsvinden.

Daar uitgestreden zetten we koers naar Vila Olimpica. Hier slaan we ons kamp op in Café Rembrandt,  waar we Bea `tot in de kleine uurtjes´ uitzwaaien. Uiteraard met 100 % Hollandse snacks en dito deejay!
 

Wat: Budget Bikes Bye Bye Bea Tour.
Wanneer: dinsdag 30 april, vanaf 15.00 uur.
Waar: vertrekpunt is de Jaume Shop van Budget Bikes. Plaça de Llana 3 (vlakbij metrohalte Jaume 1). Verzamelen vanaf 14.30 uur.
Opgave: via een inschrijfformulier in de Jaume Shop of telefonisch: (0034) 675 865 029 (Koen).
Kosten: fiets en een beperkt aantal hapjes en drankjes zijn gratis. Verdere consumpties zijn voor eigen rekening.
Dresscode: Oranje!
.




BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!