27-06-2013

De staart van de graaf van Barcelona


Een belangrijke figuur voor het huis van Barcelona was graaf Ramón Berenguer III (1082-1131). ‘De Grote’ werd hij genoemd. Een verwijzing naar de tactische kwaliteiten van de man; als militair, maar vooral als huwelijkstrateeg. Ramón weet dankzij drie goed getimede huwelijken het bezit van het huis van Barcelona flink uit te breiden.

Ook zijn kinderen zet de graaf in voor de goede zaak. Dochter Berenguela wordt uitgehuwelijkt aan Alfons VII van het koninkrijk Castilië. Dat levert een machtige bondgenoot tegen eventuele aanvalsplannen van een andere koning, Alfons I van Aragón, niet voor niets el Batallador (de Strijder) genoemd.

Armenziekenhuis

Op 19 juli 1131 sterft Ramón Berenguer, al enige tijd ziek, in het armenziekenhuis van Barcelona, waarheen hij op eigen verzoek is vervoerd. Het is kort na zijn laatste strategische meesterzet: het lidmaatschap van de Orde van de Tempeliers. Daarmee is het huis van Barcelona zeker van de steun van deze invloedrijke monnik-strijders. Belangrijk, weet Ramón, voor een soepele machtoverdracht aan zijn oudste zoon, Ramón Berenguer IV. En essentieel voor het slagen van diens veldtochten tegen de Moren, zo zou later die eeuw blijken.

Ruiterbeeld
Zo´n groot vaderlander verdient een standbeeld, dacht de gemeente Barcelona eeuwen later en vroeg de beeldhouwer Josep Llimona om een beeld van de koene Ramón. Het resultaat, een ruiterbeeld op ware grootte, oogstte veel lof en won zelfs een prijs tijdens de Wereldtentoonstelling van 1888.

Toch verdween de gelauwerde Ramón met paard en al daarna in een kast. In 1950 en vele kasten verder kreeg de sculptuur eindelijk een vaste standplaats: het gloednieuwe Plaça Ramón Berenguer III. 


Nu was het beeld gemaakt van was en dus kwetsbaar. Het bewijs daarvoor was er zelfs al. De staart van het paard was afgebroken, waarschijnlijk tijdens een van de vele tussentijdse verhuizingen. Bovendien was het aanhangsel verdwenen.

Barcelona´s vaste beeldenkopiist Frederic Marès (altijd en overal inzetbaar) kreeg de opdracht een bronzen kopie van het beeld te maken. En voor het paard een nieuwe staart graag!


Met de eerste taak wist Marès wel raad. Het resultaat van de tweede is minder gelukkig.

Reuzenzwabber
Dat vonden ook vele Barcelonezen toen het beeld werd onthuld bij de inhuldiging van het plein, op 11 maart 1950. De paardenstaart bleek overdreven groot en leek verdacht veel op 

een reuzenzwabber. Polemiek alom. Ramón keek ondertussen statig voor zich uit, in zalige onwetendheid van het kleine drama achter zijn rug.

De paardenstaart leek verdacht veel op een reuzenzwabber.

Dat doet hij ruim zestig jaar later nog steeds. Ook de blik van de meeste toeristen op en rond plein is elders gericht, naar het visuele geweld van de Romeinse muren. En vooral naar het daarop gebouwde middeleeuwse paleis. Ooit de woonplek van veel navolgers van Ramón Berenguer III, de grote graaf van Barcelona.





BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten