De vlag van onze vrijheden

De reuzin Laia (2, 70 meter) werd geboren in 1998. Huidig gewicht: 16 kilo.

Bent u dinsdag 12 februari op het Plaça de Sant Jaume in Barcelona, kijk dan vooral even naar boven, naar het balkon van het stadhuis. Daar hangt, voor één dag, de vlag van stadsheilige Eulàlia, een goedgebekt christenwicht uit het naburige Sarrià, dat het waagde om bij de Romeinse gouverneur te klagen over diens vervolging van haar geloofsgenoten.

Kritiek op zijn beleid, daar zat de Romein niet op te wachten. En dus werd de welbespraakte maagd op 12 februari 303 gekruisigd, na twaalf eerdere martelingen overleefd te hebben.  

Teenincident 

Waar die kruisiging plaatsvond, daarover verschillen de legendes. Sommige laten Eulàlia sterven op het Plaça de l’Ángel, ´toevallig´ ook plek waarop de heilige (sinds 633) veel later tijdelijk een teen zou verliezen. Dat gebeurde toen de resten van Eulàlia werden overbracht van de Santa Maria de les Arenes (later de Santal Maria del Mar) naar de kathedraal aan het Plaça Nova, op een schone julidag in 1339.

Een datzelfde jaar in het Latijn geschreven verslag van de verhuizing wijdt geen woord aan het teenincident. Wel bevat het document een gedetailleerde beschrijving van Eulàlia's vlag, die in de processie werd meegevoerd door bisschop van Barcelona, Guillen de Torellas. De anonieme auteur heeft over een vlag´ met een wit kruis op een rood vlak, dat het wapen is van genoemde bisschop, en een afbeelding van Santa Eulàlia, in haar linkerhand een kruis en in haar rechterhand een palmtak.´

Verschillende ontwerpen voor de vlag van Eulàlia.

Na die tijd is er nog flink gesleuteld aan de vlag, die in ieder geval vanaf 1588 (mogelijk eerder) de officiële vlag van de stad Barcelona was. Het kleinood moet twee uitvoeringen hebben gehad, menen vlaggenkundigen. De standaardversie deed dienst in vredestijd, vooral tijdens de religieuze processies,  met die van het Corpus Christi feest als belangrijkste. En dan was er het ´modelletje oorlog´, een handzame banier waarmee de host (militie) van de stad ten strijde trok.

Verbranding van Eulàlia´s vlag. Duitse gravure, wrsch. 18e eeuw.

De laatste keer gebeurde dat in 1714, tegen de troepen van Filips V. Met fatale afloop. De stad werd ingenomen, Eulàlia´s vlag verdween op de brandstapel en haar feest werd verboden.

Sprinkhanenplaag 

Nu stelde dat feest toch al niet zoveel meer voor, sinds Eulàlia in 1687 het patronaat over Barcelona was ontnomen ten gunste van collega-maagd Mercè, die de stad dat jaar had verlost van een sprinkhanenplaag. 

In 1868 mocht Eulàlia van de paus toch weer de stad beschermen, maar wel samen met Mercè. Die laatste had zich in de tussenliggende jaren van een onaantastbare positie verzekerd.

En zo is het tot op heden: het grote feest van de stad (eind september) is dat van Mercè. Uit protest laat Eulàlia - voor altijd een dertienjarige puber en dus opstandig - het af en toe regenen op 24 september, de naamdag van haar concurrente.
In 1924 was Eulàlia´s protest echter niet van water, maar uit steen gehouwen: haar beeld in de kathedraal sprong van z´n sokkel en ging in het stadhuis klagen bij de burgemeester – zonder succes.

Deze week werd bekend wat een gemiddeld gemeenteraadslid van Barcelona als bruto jaarsalaris (incl. onkostenvergoedingen) opstrijkt: 93.837 euro.
Een béétje veel in crisistijd, vinden gewone Barcelonezen. 

De vlag van Eulàlia nu.

Op 12 februari staan diezelfde grootverdieners op het stadhuisbalkon en zwaaien met Eulàlia´s vlag, in Catalonië - oh ironie! - de ´vlag van onze vrijheden´ genoemd.  Wie weet verschijnt ook de heilige zelf ten tonele. Dit keer niet uit eigenbelang, maar om op te komen voor de burgers van de stad. Was dat niet de taak van een stadsheilige? Zet ´m op, Laia! 

Gefeest wordt er gelukkig ook nog tijdens La Laia 2013. Klik hier  voor een pdf van het volledige programma.




BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona, Catalonië en soms zelfs Spanje op onze Facebook pagina!