Plaça Reial tijdelijk iets minder koninklijk

Burgemeester Trias beloofde het vorig jaar november al. Alle palmen van Barcelona zullen worden vervangen. De burgervader deed zijn belofte nadat twee zusters op de Avenida Diagonal gewond werden door een exemplaar dat van het ene op het ander moment bij de wortels afbrak. 

Het zoveelste slachtoffer van de rhynchophorus ferrugineus, ofwel de palmkever/ palmsnuitkever. Deze moordenaar laat zijn larven in de boom achter, die vervolgens hun verblijfplaats van binnenuit opvreten. De bladeren drogen uit, gaan hangen en voordat je het weet, heb je de boom dus op je kop.




De Catalaanse regering schat dat inmiddels meer dan 6000 Catalaanse palmbomen het slachtoffer zijn geworden van de kever, sinds deze ruim zes jaar geleden voor het eert gesignaleerd werd op vaderlandse bodem.

Dus moet is het nu palmen ruimen geblazen, al dan niet preventief. Vandaag moesten de eerste drie exemplaren op het Plaça Reial, eraan geloven, het Koninklijke Plein pal achter de  Rambla dels Caputxins, dat door die stompjes palmboom  nu tijdelijk een stukje minder koninklijk is.

 

 

 

 

Ferdinand II van Aragón

Maar eigenlijk is die benaming ´koninklijk´ altijd wat problematisch geweest. Oorspronkelijk gaat het om een eerbetoon aan Ferdinand II van Aragón (1452 – 1516). Koning van Valencia, Mallorca, Cerdeña, graaf van Barcelona, maar vooral: de eerste koning van wat nu Spanje heet (minus Baskenland en Navarra), door zijn huwelijk in 1469 met Isabel van Castilië.

Plaça Reial, rond 1900.

En dus moest er in het centrum van het plein, dat vanaf eind 1848 werd aangelegd, een monument voor Ferdinand verschijnen. Ergens tussen 1850 en 1860 werd het voetstuk geplaatst, maar verder dan een gipsen kopie van een door José Piquer te vervaardigen metalen beeld is Ferdinand niet gekomen. Om nu onbekende redenen werd dit exemplaar nooit  geplaatst. In plaats daarvan werd het plein ´verrijkt´ met een waterpomp. Dat vond de hoofdarchitect van de stad, Antoni Rovira i Trias op een gegeven moment toch te gewoontjes. Een monumentale, gietijzeren fontein moest er komen die  de ´monotonie en koude uitstraling van het plein´ zou doorbreken.

Plaça Reial, vandaag.

Catherine de Medici

In 1876 kreeg het Koninklijke plein zijn Koninklijke fontein: de Drie Gratiën. Gemaakt in Parijs naar een Frans origineel uit 1561. Dat laatste beeld was besteld door de Franse koningin Catherine de Medici, als eerbetoon aan haar eerder overleden man, koning Hendrik II. De urn bovenop het beeld bevatte zelfs diens hart. Na wat omzwervingen door Parijs belandde het Franse beeld uiteindelijk in het Louvre. 

Zijn Barcelonese tegenhanger – zonder beroemd hart – maakte eveneens een stadsreis. Vanaf 1907 stond het op de Rambla de Poblenou. Totdat het Plaça Reial in 1926 een opknapbeurt kreeg en De Drie Gratiën terugkeerden naar hun oude plaats.  Daar staan ze onopvallend koninklijk te zijn, sinds lang overschaduwd door Gaudi´s straatlantaarns:

´De Drie Gratiën in verlegenheid gebracht tussen twee versierders.´ Spotprent gemaakt toen Gaudi´s straatlantaarns op het Plaça Reial werden geplaatst (1879).