Carnaval in Barcelona - feest met een visluchtje

Carnaval in Barcelona, 7 februari 1932. Foto: Josep M. de Sagarra

Vette Donderdag (Dijous Gras) vandaag. Met botifarras en vleestortillas vieren de Barcelonezen  de aankomst van de Rei Carnestoltes in de wijk La Ribera.
La Ribera en dan vooral El Born (de buurt van de Santa Maria del Mar) is de laatste jaren het bruisend centrum  van het carnaval, net zoals in de Middeleeuwen. In latere tijden kon het er ook elders vurig aan toegaan, soms zelfs letterlijk , zoals tijdens het carnaval van 1861.

Sardine
Het 19de eeuwse carnaval werd, net als nu, afgesloten met het begraven van de sardine (Enterrament de la Sardina), op Aswoensdag. Favoriete plek was de berg Montjuïc, een voorkeur die bleef totdat Franco aan het carnavalsfeest een (voorlopig) einde maakte.

Touwtje springen bij Les Tres Pins. Foto: Pérez de Rozas, AFB

Op Aswoensdag kon je carnavalsverenigingen de Montjuïc zien opgaan, gewapend met stokken waaraan de beeltenis van een kat bungelde, in plaats van die van een heilige. Kinderen droegen vanaf Poble-Sec kleurig aangeklede 'sardines' naar boven. 

'Uitzicht op een deel van Barcelona vanaf de Bron van de Drie Pijnbomen'

Bron van de Drie Pijnbomen

Favoriete begraafplaats van de nepvis was de Bron van de Drie Pijnbomen (Fonts del Tres Pins), genaamd naar drie pijnbomen die de bron omringden, vlakbij de plek waar nu het Miró-museum staat. Dat ging er soms verbazingwekkend realistisch aan toe, compleet met lijkkist en huilende weduwe. Maar na gedane zaken was het picknicken en lachen geblazen. Het mocht dan wel Aswoensdag zijn, maar overdrijven is ook een vak.

De sardine-traditie is op meerdere plaatsen in de stad weer in ere hersteld, compleet met weduwvrouw. De belangrijkste begraaflocatie is tegenwoordig vlakbij waar de koning vandaag welkom werd geheten, het Parc de la Ciutadella. De Montjuïc moet toekijken.




Het begraven van de sardine, 1936. Foto: Pérez de Rozas, AFB.

Geen vlees maar vis
Carneval, de naam zegt het al, is het feest van het vlees en de bijbehorende lusten. Waarom begraven de Spanjaarden dan geen vlees (carne in het Spaans, carn in het Catalaans) op Aswoensdag, maar vis?
Al in 1848 kwam Pascual Madoz in zijn 'Geografisch, statistisch en historisch woordenboek van Spanje' met de volgende verklaring:  in  oude tijden begroef men het kadaver van een geslacht varken, dat de naam 'sardina' kreeg. En zo sloeg op een gegeven moment de verwarring haar slag. Aldus Madoz.

Sinds 1848 zijn voor zover ik weet geen mensen opgestaan met een utileg die meer hout snijdt.  Verder onderzoek is dus nodig,  zoals wel vaker bij het onderwerp 'Spanje en eetbare objecten'.

Programma Barcelona Carnaval 2016

 Barcelona Revisited - bijzondere fiets- en wandeltours

BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!