Messi, Barça en de anarchisten

Drie sprintjes trok Leo Messi, afgelopen weekend, in de verloren competitiewedstrijd tegen Malaga. Dat leverde hem 60.000 per sprintje op. (Gisterenavond, tegen Manchester City, was hij zijn geld wel weer waard, hoor ik sommigen denken. Briljante eerste helft, twee assists. De hele wedstrijd dominant. Jammer alleen van die gemiste penalty in blessuretijd.)

Het is makkelijk uit te vogelen, met een calculator van de BBC, sinds een paar weken online: How long would it take you to earn a top footballer’s salary?

Heel lang hier in Spanje, waar complete volksstammen (mileuristas, van mil, duizend) net de duizend euro per maand halen. Bruto. Daar moet Leo Messi 24 minuten Leo Messi voor zijn. Eigenlijk nog veel korter, want de BBC rekent alleen met wat Leo de Voetballer verdient. De vele miljoenen die Leo de Reclamemaker er bijbeunt, blijven buiten beschouwing.

Voor duizend euro moet Messi 24 minuten Messi zijn

We gaan daarom uit van €20,800,000;  een bedrag waar een Spaanse milieurista 1733 jaar voor moet werken. Ja, wijsneust de BBC, dan had hij of zij ook maar in het jaar 282 moeten beginnen, dan waren die ruim twintig miljoen nu bijna binnen geweest.


Anarchistische vakbond
Ik moest aan de BBC-teller denken toen ik deze week een interview las met de Catalaanse dichter, historicus en anarchist Ferran Aisa. In dit vraaggesprek  heeft Aisa het onder meer over de CNT, de in de jaren dertig machtige anarchistische vakbond. De CNT had onder veel meer in juli 1936 een belangrijke rol bij het neerslaan van de militaire opstand in Barcelona. Twee citaten uit het interview:

"De organisatie die in Barcelona de geest van de CNT heeft overgenomen is Barça. Waarom? Het was de CNT die mensen bij elkaar bracht in de jaren dertig.  De televisie had de CNT niet nodig,  een advertentie in de 'Soli'  en er kwamen 200.000 mensen op straat. Op 19 juli, toen we  hadden gewonnen, verschenen de auto´s en de claxons gingen van 'pi-Pipipi-Pipipi', dat  'CNT, CNT, FAI'  betekent.
Nu doet men hetzelfde als Barca wint. Mijn vader legde het mij ooit uit: 'Dit deden we al in de 36.'  De vlaggen waren zwart en rood in plaats van blaugrana. En het volkslied was niet de 'Tot el camp és een clam'  maar 'A  las barricades'."

'Proletariërs, wordt wakker!' Het eerste nummer van Solidarida Obrera ('de Soli'), oktober 1907. De CNT werd in 1910 opgericht.

"Tijdens de burgeroorlog waren er veel conferenties  over sport. Je had het Comité Català d'Esport Popular, dat conferenties organiseerde waar over voetbal werd gesproken. Barça stuurde een afgevaardigde, want de club was toen min of meer gecollectiviseerd. Er werd betoogd dat voetbal een amateursport moest zijn, dat  professionele voetballers hetzelfde salaris moesten verdienen als  een technisch medewerker en dat tickets veel goedkoper moesten zijn."

Vertrek van de Durruti-colonne naar het front in Aragón,  24 juli 1936. De militie onder leiding van Buenaventura Durruti bestond grotendeels uit CNT-leden. De colonne van zo'n tweeduizend man vertrok rond het middaguur, onder delirisch gejuich, opgeheven vuisten, en refreinen van revolutionaire liederen. De CNT-FAI's hymne A Las Barricadas! klonk het luidst.  (Durruti-biograaf Abel Paz in zijn boek Durruti, 1896-1936)

Grote afrekening
Het waren andere tijden. De CNT had begin jaren dertig meer dan een half miljoen leden in Spanje, Barça een paar duizend.

Franco maakte korte metten met de anarchisten. Veelzeggend: tussen 1939 en 1952, de periode van de grote afrekening van Franco met zijn tegenstanders, werden in Barcelona  meer dan 1700 mensen ge fusilleerd; 73 procent was CNT-lid. De inmiddels verboden organisatie verloor in die jaren driekwart van haar basis, een verval dat in de jaren daarna zou doorgaan.

 De CNT had begin jaren dertig meer dan een half miljoen leden, Barça een paar duizend

Barça ondertussen werd gecontroleerd door de Catalaanse zakenelite met behoorlijke strakke banden met het Franco-regime. De ingrepen bij de club waren voornamelijk cosmetisch, gedaan binnnen het kader van de grote verspaansings-campagne. De Catalaanse vlag in het clubembleem maakte plaats voor de Spaanse; de club zelf heette voortaan “Club de Fútbol de Barcelona, in plaats van Futbol Club Barcelona”, een verwijzing naar de Britse roots.

'Barcelona bestaat uit honderden barricades, bemand door de verdedigers van de proletarische vrijheden.' (Soladaridad Obrera, zomer 1936)

Een en ander werd hersteld in 1974, toen Franco op zijn laatste benen liep en de terugkeer van democratie niet ver weg meer was.  Een jaar eerder was met de komst van Johan Cruijff de sportieve wederopstanding begonnen van Barça - al sinds 1960 zonder Spaanse landstitel.  Josep Nuñez, tussen 1978 en 2000 voorzitter, was bovendien te druk met zijn frauduleuze bouwbedrijf.

Josep Sunyol

Voor nare herinneringen was geen tijd en vooral geen plaats. Pas in 1996 en na een felle campagne van mensen met meer historisch besef (of geweten) kwam er een monument voor een van Nuñez’ voorgangers, Josep Sunyol. Het werd geplaatst in de Guadaramma-bergen bij Madrid, vlakbij de plek waar Sunyol op 6 augustus 1936 door Franco-soldaten werd vermoord.


Financiële chaos
In tegenstelling tot Nuñez was zakenman en politicus Josep Sunyol (1898-1936) maar kort voorzitter van de club. Hij trad aan in juli 1935. Op dat moment was in Spanje rechts nog aan de macht. Binnen de club won Sunyol de machtsstrijd tussen republikeins links en conservatieven. De nieuwe voorzitter, lid van het Spaanse parlement namens de Catalaanse republikeinse partij ERC, stelde snel orde op zaken in de financiële chaos die op dat moment  binnen de club heerste.

Het eerste nummer van La Rambla, 1930.

Zijn zakeninstinct had Sunyol al eerder getoond met zijn weekblad La Rambla, een merkwaardige mix van sport en (republikeinse) politiek. La Rambla zat in haar laatste jaren aan de Rambla nummer 13 (nu 133), pal tegenover de Canaletes fontein en de populaire kiosk van Esteve Sala, Sunyols voorganger als Barça-voorzitter. Die kiosk werd nog veel populairder toen Sunyol er schoolborden liet zetten, met daarop de laatste sportnieuwtjes. Vooral de voetbaluitslagen zorgden voor drommen belangstellenden en voor hoge verkoopcijfers voor La Rambla. (Klik hier voor meer,  en ook andere versies van dit verhaal)

La Rambla was niet het eerste persmedium in Barcelona dat gebruikmaakte van schoolborden.  Die eer komt mogelijk toe aan het dagblad Las Noticias. Opgericht in 1872, zat Las Noticias vanaf 1918 aan de Ramba d' Estudis 6, waar het begon met deze informatieborden.

Afbraak van de Canaletes-kiosk in 1951.

Nog altijd vieren de Barça-supporters de grote overwinningen van hun club op en rond de Canaletes fontein. Tot la Rambla en het Plaça de Catalunya zijn dan un clam. Als het uit de hand loopt, verschijnen soms zelfs 'de'  barricades.

Het volledige interview met Ferran Aisa (in het Catalaans) vind je hier.



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!