El Prat, het vliegveld van Barcelona, heet voortaan 'Aeropuerto Josep Tarradellas'. Zo besloot de Spaanse regering vandaag (en bijna ter plekke). Tot ergernis van de Catalaanse regering, die van niets wist.
Toen de 'president in ballingschap' op 23 oktober 1977 op El Prat arriveerde, wisten veel Catalanen ook van niets. Sterker, ze hadden tot voor kort nog nooit van de man gehoord. Het enthousiasme was er niet minder om.
He went to the balcony of the Generalitat building in the square and began to address the crowd. He had had forty years to write the speech, a long time in politics, perhaps too long, and his rhetoric came across as bloated and vague. Ja sóc aqui he told us at the beginning of each sentence, as though he were Martin Luther King saying ´I have a dream´. But Ja sóc aqui simply means ´I am here now´ and nobody was impressed.
That Sunday afternoon, less than two years after Franco´s death, the old man droned on from the balcony and the specially invited audience in the square began to laugh at their new President. Each time he said Ja sóc aqui further mirth broke out and in the weeks afterwards Ja soc aqui became a joke, something you said as you arrived in a bar.
Historisch
Tot zover Colm Tóibín, in 1977 bewoner van Barcelona en die dag in oktober ooggetuige, zoals hij zelf nadrukkelijk stelt: I was there the day Tarradellas came back to Barcelona. I stood in the Plaça de Sant Jaume and watched his car weave through the cheering crowd. It was to be a day of great emotion for Catalans.
Waarna de hierboven weergegeven beschrijving volgt van een gebeurtenis die in Catalonië altijd wordt gekoppeld aan woorden als ‘beroemd´, ‘mythisch’, ‘historisch’. En niet alleen om het ‘Ja sóc aqui’. Het ging immers om de terugkeer van hun president. (Dat veel Catalanen een jaar eerder nog nooit van Tarradellas hadden gehoord, doet daar niets aan af.)
 |
| Colm Tóibín ziet het niet meer zo helder. |
Dat maakt nieuwsgierig naar de tv-beelden van bijna 35 jaar geleden. Gelukkig zijn die er. Op de site van de Spaanse televisie staat sinds 2009 in twee delen het complete verslag van de gebeurtenissen van de dag, die begon met de aankomst van Tarradellas op het vliegveld El Prat. De beelden worden op de site ingeleid met onder meer de volgende woorden:
Op 23 oktober 1977 vibreerde Catalonië, door de komst van haar president Josep Tarradellas. Het volk liet hem niet aan het woord; de burgers waren geëmotioneerd, opgetogen, gelukkig, vol vertrouwen en enthousiast. Ze wilden het Statuut.
Toen Josep Tarradellas eindelijk kon spreken, waren zijn eerste woorden: 'Burgers van Catalonië: ‘Ik ben hier’, een uitdrukking die je nog steeds, tot op de dag van vandaag, kippenvel bezorgen en tranen in je ogen. Plaats van handeling was de Plaça de Sant Jaume van Barcelona, waar een grote menigte zich had verzameld. Tarradellas kwam uit zijn ballingschap vol van energie en klaar om recht te doen aan Catalonië.
Wel wat anders dan het gelach en de spottende vrolijkheid van Tóibín.
Maar wie heeft er nu gelijk? Het tweede deel van de tv-beelden begint met de balkonscène. Oordeelt u vooral zelf, maar ik hoor en zie geen spottend lachende menigte, wel één die enthousiast reageert op de woorden van Tarradellas (vanaf 03.33).
Jolig
Het waarom van Colm Tóibíns woorden is mij een raadsel kortom. Stonden de gebeurtenissen de schrijver niet helder meer voor de geest - Homage to Barcelona verscheen in 1990 - en liet zijn geheugen hem bij het schrijven in de steek? Of is het meer een kwestie van perceptie? Waren Tóibín en zijn vrienden uit het Barcelonese nachtleven op het moment zélf misschien niet zo helder? Beneveld door de nodige spiritualia en daardoor in een jolige stemming?
De president zwalkt door het Catalaanse volkslied als een zwaar aangeschoten Maaier
Ja, nu, zoveel jaren later, kun je óók lachen om de tv-beelden, al gaat daarbij om ‘randverschijnselen´. De lipsyncende presidentsvrouw bijvoorbeeld. Wat meteen duidelijk maakt dat de toespraak van haar man in huize Tarradellas langdurig was gerepeteerd. (Géén veertig jaar, Tóibín, Tarradellas was pas in 1954 benoemd.)
Zelfs zo langdurig dat het oefenen van Els Segadors (De Maaiers) er kennelijk bij was ingeschoten: de president zwalkt door het Catalaanse volkslied als een zwaar aangeschoten maaier (vanaf 07.15) .
Aandoenlijk, maar zeker ook grappig, doordat het prompt begint te plenzen. En wat zegt men in Spanje wanneer iemand slecht of vals zingt? Para, que va a llover! Stop, want anders gaat het regenen!
PS. Dat zingen is puur mijn mening. Mijn vrouw bijvoorbeeld, vindt dat Tarradellas prachtig zingt, 'met veel emotie'. Zo werkt de menselijke perceptie nu eenmaal.
