10-11-2015

Catalaanse separatisten hebben een tijdsprobleem

Zoals verwacht heeft het Catalaanse parlement gisteren de resolutie
aangenomen, die het begin markeert van de routekaart naar de onafhankelijkheid. Voorstemmers waren uiteraard de beide onafhankelijkheidspartijen Junts pel Sí en CUP, samen goed voor 72 van de 135 zetels. De rest van de partijen stemden unaniem tegen. De Spaanse premier Mariano Rajoy reageerde onmiddellijk met de aankondiging van opschorting van de resolutie bij het Spaans Constitutioneel Hof te vragen via een spoedprocedure, die mogelijk deze donderdag al wordt gevoerd. (De Spaanse Staatsraad gaf vandaag al zijn fiat aan het regeringsverzoek.)


Tot zover verliep alles volgens het bekende stramien: de Catalaanse separatisten doen een stap, de Spaanse regering zwaait met de wet. Maar die Spaanse wetten, daar heeft het Catalaanse parlement volgend de resolutie geen boodschap meer aan. Wat nu rest, is onzekerheid.

Artikel 155
Het Constitutioneel Hof zal de resolutie donderdag ongetwijfeld opschorten, maar daarmee dus niks bereiken - ik neem aan dat het Catalaanse parlement zich wél aan zijn eigen resolutie houdt. Vroeg of (iets) later komt dan het moment waarop Mariano Rajoy zijn laatste wettelijke troefkaart moet trekken. “De Spaanse regering zal regeren met alleen de wet, maar de hele wet”, zei de Spaanse premier gisteren. Rajoy noemde het niet, maar het ultieme rechtsmiddel is artikel 155 uit de Spaans Grondwet, dat opschorting van de Catalaanse autonomie mogelijk maakt. Het artikel, in de Engels eversie:

Section 155
1. If a Self -governing Community does not fulfil the obligations imposed upon it by the Constitution or other laws, or acts in a way that is seriously prejudicial to the general interest of Spain, the Government, after having lodged a complaint with the President of the Self-governing Community and failed to receive satisfaction therefore, may, following approval granted by the overall majority of the Senate, take all measures necessary to com pel the Community to meet said obligations, or to protect the above-mentioned general interest.

2. With a view to implementing the measures provided for in the foregoing paragraph, the Government may issue instructions to all the authorities of the Self -governing Communities.

‘Uiteraard’ negeert het parlement ook deze, draconische, maatregel – die oppositieleider Pedro Sánchez (PSOE) overigens vandaag afwees in een gesprek met Mariano Rajoy.

Artur Mas tijdens het debat vandaag.
Waarmee de wettelijke wapens van Rajoy zijn uitgeput.

Waar de Catalanen mogelijk wel gevoelig voor zijn: geld. De Spaanse krant El Mundo meldde gisteren dat de centrale regering eventueel de geldkraan zou willen dichtdraaien. Dat zou onder veel meer kunnen betekenen dat de Catalaanse ambtenaren op een houtje moeten bijten. En met hongerige ambtenaren is het slecht een nieuwe staat maken. Ook zou Madrid de controle willen overnemen over de Mossos d’ Esquadra, de Catalaanse politie. Misschien wel de minste van Madrid`s problemen: volgens regeringsbronnen zijn slechts driehonderd van de 17.000 ‘Mossos’ voor de onafhankelijkheid.  

Testcase: vandaag verordoneerde het Openbare Ministerie aan de Spaanse politie (waaronder de Mossos) op te treden tegen "elke illegale handeling die gericht is op het veranderen van de Spaanse staatinrichting".

Tijdsprobleem
Ondertussen zijn de kopzorgen van de separatisten over de consequentie niet minder groot. Allereerst is daar het probleem tijd. Het is volgens de resolutie immers vooral de toekomstige regering die moet beginnen met de loskoppeling van Spanje. Bijvoorbeeld door binnen dertig dagen een begin te maken met een eigen Grondwet, sociale zekerheidstelsel en belastingwet.

Dat is mooi, maar vooralsnog is er geen nieuwe regering. De huidige Catalaanse regering heeft, omdat Catalonië nu een nieuw parlement heeft, maar beperkte bevoegdheden. Voor de goede orde: niet volgens de Spaanse, maar volgens de eigen Catalaanse wetgeving. Dat betekent onder meer dat de regering geen begrotingen en wetten kan aannemen.

Het probleem Artur Mas
De vraag is wanneer of die regering er dit jaar nog komt. De besprekingen tussen beide pro-onafhankelijkheidspartijen Junts pel Sí (62 zetels in het parlement) en CUP (10 zetels) dreigen vast te lopen op de figuur Artur Mas. Het radicale CUP - probleem 2 - wil Mas niet terug als president, een standpunt dat een CUP-vertegenwoordiger vanochtend nog eens herhaalde voorafgaande aan het debat over Mas’ herverkiezing. Dodelijk voor de benodigde absolute meerderheid voor de eerste stemronde later vandaag in het 135 zetels tellende parlement. Volgende stemrondes – de eerste mogelijkheid is donderdag - vragen een gewone meerderheid van stemmen, maar ook die slechts haalbaar dankzij onverwachte dissidenten (van de CUP of, nog onwaarschijnlijker, Catalunya Sí que es Pot, de lijst waar onder meer Podemos aan de Catalaanse verkiezingen deelnam).

Mevrouw Mas zag het vanaf het parlementsbalkon allemaal aan.
Artur Mas ondertussen, zo verklaarde hij gisteren in het parlement in een impliciete waarschuwing aan de CUP, verbindt het doorgaan van ‘het proces’ met zijn herverkiezing. Heel Junts pel Si´ ondersteunt hem, aangevoerd door de CDC-prominenten die toch al niet blij zijn met de onderhandelingen met deze 'anti-syteem clowns', de term waarmee een van hen de CUP-gedelegeerden onlangs aanduidde.

Spaanse verkiezingen
De partijen hebben voor een oplossing in principe tot 10 januari 2015 de tijd. Dan volgen automatisch nieuwe parlementsverkiezingen in maart volgend jaar. Veel eerder echter - probleem nummer 3 - zijn de Spaanse parlementsverkiezingen, op 20 december van dit jaar. De twee belangrijkste Junts pel Sí partners ERC en CDC zullen daaraan ieder met een eigen lijst deelnemen. Verwacht mag worden dat de Catalaanse kiezers Artur Mas’ CDC zullen straffen voor de corruptieschandalen waarin de partij is verwikkeld. Een machtsstrijd tussen ERC en CDC binnen het verbond Junts pel Sí zal  wellicht het gevolg zijn. Funest voor het 'samen voor ja'-gevoel.

Belangrijker nog voor de Catalaanse onafhankelijkheidsaspiraties is de vraag wie de landelijke verkiezingen wint. Geen van de vier grote Spaanse partijen (PP, PSOE, Ciudadanos en Podomos) zal de meerderheid halen. Dat maakt een coalitie noodzakelijk. De twee rechtse partijen PP en Ciudadanos worden volgens de peilingen één en twee – al zeggen veel kiezers hun stem nog niet te hebben bepaald.

Ciudadanos-leider Albert Rivera zei deze week echter in een interview niets te zien in een regering met een PP. Een lichtpuntje voor de separatisten. Hiermee komt immers een linkse coalitie tussen de PSOE en Podemos dichterbij. Beide partijen zijn ieder geval meer bereid tot dialoog. Bovendien is Podemos voorstander van een zelfbeschikkingsreferendum voor Catalonië; en mét deze partij ruim 80 procent van de Catalanen. Waarmee 20-D (de afkorting waarmee de verkiezingen worden aangeduid), het begin van de oplossing zou kunnen zijn.

Update 20.00 uur:

Artur Mas is niet herkozen: Junts Pel Sí voor,  de CUP en de overige partijen tegen.



BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona en Catalonië op onze Facebook pagina!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten