07-01-2013

In Barcelona dragen zelfs de honden een horloge

 Mañana, mañana. Dat mag dan opgaan in sommige delen van Spanje, niet in Barcelona. Barcelonezen zijn mensen van de tijd.

Altijd al geweest. Dolblij waren ze dan ook, toen Honorata, de grote klok in de Sant Iu-toren van de kathedraal, voor het eerst het juiste uur verkondigde. Het tijdstip: 28 november 1392 om zes uur ´s middags.
Kerkklokken had Barcelona natuurlijk al lang, maar die gaven tot dan toe alleen de zeven canonieke uren aan, de gebedsuren van de geestelijken. Veel te onnauwkeurig voor de stipte Barcelonezen.

Niet dat vanaf eind 1392 de klok altijd nauwkeurig het uur aangaf. Want hoe ging dat in die dagen? De klokkenluider zat in zijn hok op het dak van de kathedraal, in gezelschap van een zandloper. Was deze doorgelopen, dan was het de hoogste tijd voor het luiden van de klok. Niet zelden echter, lette de man niet op, of viel hij zelfs in slaap, waardoor de Barcelonezen voor korte of langere duur verstoken bleven van de juiste tijd.

Dat was nog erger in de periode voorafgaande aan de uitvinding van het klokkentouw. Honorata werd toen niet geluid, maar beklopt met een hamer. Daarvoor moest de dienstdoende klopper uiteraard naar boven, de klokkentoren in, wat bij die beruchte suf- en slaapsessies nog eens extra tijdsverlies betekende.

De Barcelonezen ergerden zich groen en geel. Als vanzelf ontstond er dan ook een nieuwe uitdrukking: Ser un tocacampanes, ‘een klokkenklopper zijn´. Waarmee dus slordige, weinig stipte mensen werden aangeduid. Ook werd de term gebruikt voor personen die niet al te vlug van begrip zijn, met een geest traag als een zandloper.

Tegenwoordig gebruiken de Barcelonezen de uitdrukking nauwelijks meer, zeker niet in de eerste betekenis. Logisch, want zoals men zegt in de rest van Catalonië: A Barcelona, fins els gossos porten rellotge. In Barcelona dragen zelfs de honden een horloge. 


Aan de grote klok

Nog even over de klok Honorata. Iedereen kent de uitdrukking´iets aan de grote klok hangen´, ontstaan in de tijd dat kerkklokken werden gebruikt om het volk op de hoogte te brengen van belangrijke gebeurtenissen. Die gewoonte werd Honorata tijdens de Spaanse Successieoorlog fataal:

Tijdens de belegering van Barcelona door Philips V in 1714 werd Honorata geluid bij elke aanval van Philips´ troepen, om de bevolking op te roepen de stad te verdedigen. Tevergeefs uiteindelijk, want stad viel op 11 september van dat jaar. Twee jaar later vroegen de Barcelonezen aan de bezetters om toestemming voor het herstel van Honorata, die door de bombardementen van 1714 zwaar beschadigd was geraakt. De autoriteiten verdiepten zich in het verzoek en kwamen zo tot de ontdekking dat het om de vermaledijde klok ging die hen zo had gedwarsboomd bij het innemen van de stad. Waarop ze Honorata omsmolten tot kanon.


Bijna driehonderd jaar later heeft Barcelona al weer tijdenlang een nieuwe Honorata. Elk kwartier laat ze zich horen. Haar zusterklok Eulàlia geeft tegenwoordig de uren aan.


BCN BITES - kijk voor meer nieuws over Barcelona, Catalonië en soms zelfs Spanje op onze Facebook pagina!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten